جستارنامه فرهنگ و هنر اسلامی (فارسی - انگلیسی)
Journal of Islamic Art and Culture (En - Fa)

:: مقاله مرتبط با :

Study of the symbol of the sky in the Quran, mythology, literature, mysticism and Iranian art




نویسندگان :
سید محمد میرشفیعی1، محبوبه گرگانی نژاد2،
دانشگاه هنر اسلامی تبریز(مسئول)1، دانشگاه هنر اسلامی تبریز2
تعداد صفحات : 14
چکیده :

نماد که مظهر و سمبل هم نامیده می‌شود، نشانه ای است که نشانگر یک اندیشه، شیء، مفهوم، چگونگی و جز اینها می‌تواند باشد. نماد می‌تواند یک شیء مادی باشد که شکل آن به طور طبیعی یا بر پایه قرارداد با چیزی که به آن اشاره می‌کند پیوند داشته باشد. نماد تصویری آشکار در متون است که هدف آن بیان ایده ای نامرئی و پنهان است. نماد در عرصه های مختلف با معانی متفاوت ظهور پیدا می‌کندکه می‌تواند باعث تنوع در بیان اندیشه ها و آرا گردد. زندگی بشر آکنده از نمادها یا رموز است، به گونه ای که هیچ بخشی از زندگی انسان خالی از آن نیست. شاعران عارف پیوسته از زبان نمادین بهره گرفته اند. نماد آسمان از جمله نمادهایی است که بطور وسیع در ادبیات اساطیری دینی و ادب منظوم و منثور و همچنین بر روی آثار هنری بسیاری از اقوام با اهداف متفاوت به کار رفته است. زمین و آسمان مظهر ماده و روح هستند. در معماری گنبد نشان از آسمان دارد و در تمام جهان آسمان به رنگ آبی و گاه سیاه و به شکل گرد و مدور تصویر شده است. در خاور دور اژدها نماد آسمان است. این نمادها در آرایه های تزیینی و هنرهای دستی از دیرباز کاربرد فراوانی داشته است. آیات مربوط به آسمان در قرآن نیز بسیار متنوع و جالب است. این پژوهش تلاش دارد تا به این سوال پاسخ دهد که نماد آسمان دراساطیر، قرآن و عرفان، ادبیات و درآثار هنری دارای چه معانی است؟ روش این پژوهش توصیفی تحلیلی است و گرداوری مطالب کتابخانه ای



چکیده انگلیسی :

A symbol, also called a symbol, is a sign that can represent an idea, object, concept, how, and so on. A symbol can be a material object whose form is naturally or contractually related to what it refers to. It is a visible visual symbol in texts that aims to express an invisible and hidden idea. Symbols appear in different areas with different meanings that can cause diversity in the expression of ideas and opinions. Human life is full of symbols or mysteries, so that no part of human life is empty of it. Mystical poets have constantly used symbolic language. The symbol of the sky is one of the symbols that has been widely used in religious mythological literature and poetic and prose literature, as well as on the works of art of many tribes with different purposes. Earth and sky are the manifestation of matter and spirit. In architecture, the dome represents the sky and all over the world, the sky is depicted in blue and sometimes black in a round shape. In the Far East, the dragon is a symbol of the sky. These symbols have long been widely used in decorative arrays and handicrafts. The verses related to the sky in the Qur'an are also very diverse and interesting. This research tries to answer the question that what is the meaning of the symbol of the sky in mythology, Quran and mysticism, literature and works of art? The method of this research is descriptive-analytical and it is a collection of library



موضوع : مقاله علمی پژوهشی - فرهنگ و هنر اسلامی(پژوهش در فرهنگ و هنر، هنر اسلامی، فلسفه هنر
کلمات کلیدی : نماد، آسمان، قرآن، اساطیر، عرفان، هنر ایران
کلمات کلیدی انگلیسی: Symbol, sky, Quran, mythology, mysticism, Iranian art
مراجع :
منابع - اردبیلچی، ایلقار، (1396)،نمود هفت اختر و هفت اسمان در نقوش هندسی ایرانی و اسلامی، وزارت علوم تحقیقات و فناوری، دانشگاه بجنورد، کنفرانس ملی نماد شناسی در هنر ایران. - بابائی فلاح، هادی وبلخاری قهی، حسن(1399)، ریشه های ادبی، محتوایی و زیبایی شناختی رنگ آ سمان روز و شب در نگاره های سلطان محمد نقاش، نشریه هنرهای صناعی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، - بزرگ بیدلی، سعید و اکبری گندمانی، هیبت الله ومحمدی کله سر،علیرضا (1386)، نمادهای جاودانگی(تحلیل و بررسی نماد دایره در متون دینی و اساطیری)،نشریه علمی – پژوهشی گوهر گویا. - بیک محمدی،نسرین و مرادی محتشم سپیده،(1397)،مطالعه تطبیقی نقوش سفال های قرون میانه اسلامی با صورت های فلکی، نشریه مطالعات باستان شناسی پارسه، سال دوم، شماره 6. - پارسا، فروغ،(1382)، آسمانها در قرآن، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. - پولادچنگ، مرضیه و جابری راد،مائده و ضرغام،ادهم،(1392)، تحلیل نقوش جام شوش از منظر ساختار و مفهوم، دانشگاه شهید چمران اهواز، فصل نامه دانشکده هنر شوشتر. - چنگیز، سحر و بلخاری قهی، حسن،(1396)، تحلیل نمادهای عددی هندسی و جانوری از نیشابوربا تأکید - بر مضامین مذهبی قرن چهارم هجری، نشریه خراسان بزرگ، شماره25. - خدامی، علیرضا و رحمانیان، زینب، (1392)، مطالعه تطبیقی آسمان و زمین در اساطیر ایران باستان با بهره گیری از داستان های شاهنامه، دانشگاه زنجان،همایش بین المللی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی ایران. - خزایی، محمد، (1387)، مفهوم نمادین در هنر طراحی ایرانی، تهران، فصلنامه مطالعات هنر اسلامی، شماره هشتم. - رستم بیگی، سمانه(ثمین)، (1390)، نقشمایه های مهری در نقوش تزئینی هنر ایران، تهران، فصلنامه نگره، شماره 18. - رضاپور، عباد و خشنودی ،بهرام و نظری،احمدرضا،(1399)، تحلیل بلاغی رمز و نمادگرایی مولانا در مثنوی معنوی،فصلنامه زیبایی شناسی ادبی،سال هجدهم و 45شماره 43. - رفیعی راد، رضا، (1398)، اسلوب شناسی عنصر بصری رنگ در قرآن کریم و اشعار حافظ، مجله مطالعات سبک شناختی قرآن کریم"، بهار و تابستان1395، شماره 4. - سالمیان، غلامرضا و آرتا، سید محمد و حیدری، دنیا،(1391)، بررسی تطبیقی دلالت معنایی نمادها در ادبیات کلاسیک و اشعار احمد شاملو، تهران، فصلنامه زبان و ادبیات فارسی، شماره 73. - سنگری، محمدرضا و حاجی، لیلا،(1390)، نمادهای قرآنی در مثنوی،پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. - شفیعی سرارودی،مهرنوش و حسن نسب، مهسا،(1396)، تجلی عدد چهار در نقوش سفالینه های پیش از تاریخ در ایران،فصلنامه علمی – پژوهشی نگره، شماره 45. - شمیلی، فرنوش و غفوری فر، فاطمه،(1398)، تحلیل عناصر تصویری سفالینه های شوش(بر اساس رویکرد نشانه شناختی)، تهران، رهپویه هنر، شماره5. - شهبازی،مجید و میرزایی،قاسم و محمدی کیا، محمد، (1389)، نقش عناصر طبیعت و نماد پردازی در عرفان و هنر اسلامی، تهران، فصلنامه تخصصی عرفان اسلامی، شماره 32. - صرفی، محمدرضا، (1386)، افلاک و اختران در مثنوی، نشریه علمی – پژوهشی گوهر گویا. - علامی، ذوالفقار،(1387)، آسمان پدر و زمین مادر در اساطیر ایرانی و شعر فارسی، تهران،فصلنامه علمی – پژوهشی علوم انسانی، دانشگاه الزهرا، سال هفدهم و هجدهم،شماره 68. - علیمیرزایی،بهناز و کزازی، میر جلال الدین و سرور یعقوبی، علی(1398)، رمزگشایی از نمادهای هفت اقلیم هفت پیکر، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی. - فقیهی و حیدری، آرزو(1394)، بازتاب نمادهای عرفانیدر مصیبت نامه عطار،تهران،همایش پژوهش های زبان و ادبیات فارسی. - فولادی،محمد و حسن پور، مریم،(1394)، نقش نماد و نمادگرایی در زندگی بشر،تحلیل جامعه شناختی، تهران، نشریه معرفت فرهنگی اجتماعی، شماره 4. - کزازی، جلال الدین،(1385)، آسمان جان و نردبان آن، نشریه مطالعات عرفانی، شماره سوم. - کفشچیان مقدم، اصغر و یاحقی، مریم،(1390)، بررسی عناصر نمادین در نگارگری ایران، تهران، فصلنامه باغ نظر، شماره نوزدهم. - مبینی،مهتاب و رضایی مارنانی،پریسا(1398)،جایگاه نمادهای نجومی در هنر ایران باستان(دوره پیش از تاریخ تا پایان دوره هخامنشی)،تهران،فصل نامه، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده هنر. - موسوی خرد،سیده اعظم، (1399)، نمادها و نشانه های تصویری آیات قرآن کریم و روابط آن ها از منظر گرافیک،ماهنامه علمی تخصصی پژوهش در هنر و علوم تخصصی، شماره 9. - نیکویی، مژگان و قوجه زاده، علیرضا،(1398)،تطبیق مفهومی نماد ماهی در اساطیر و قرآن و مثنوی معنوی، تهران، نشریه عمی – پژوهشی مطالعات هنر اسلامی، سال شانزدهم، شماره 36. - یونگ، کارل گوستاو(با همکاری ماری لویزفون فرانتس و دیگران)(1377)،انسان و سمبل هایش، ترجمه محمود سطانیه،تهران،جامی.
تعداد بازدید از مقاله : 840
تعداد دانلود فایل : 287

سایر شماره ها

دوره اول - شماره پنجم (پاییز 1401) دوره اول - شماره چهارم (پاییز 1401) دور چهارم - شماره اول (تابستان 1403) دوره اول - شماره سوم (پاییز 1401) دوره اول - شماره دوم (پاییز 1401) دوره اول - شماره اول (پاییز 1401) دوره دوم - شماره اول (تابستان 1402) دوره سوم - شماره اول (زمستان 1402)

مقالات پر بازدید