مطالعه نماد رنگ در نگاره‌هاي دوران اسلامي (مطالعه موردي يك نگاره از ظفرنامه تيموري منسوب به كمال‌الدين بهزاد) (51-59)

The study of the symbol of color in the paintings of the Islamic era (a case study of a painting from the Zafarnameh of Timuri attributed to Kamal al-Din Behzad)

نویسندگان :

فائقه واحدی زاده¹،
دانشگاه هنراسلامی تبریز(مسئول)¹
تعداد صفحات : 9
چکیده :

ظفرنامه تیموری کتابی مدیحه سرایانه در مورد زندگی نامه و نبردهای امیرتیمور گورکانی است. ظفرنامه 935 هجری که در اوایل حکومت شاه تهماسب صفوی اجرا شده با داشتن 24 نگاره منتسب به کمال الدین بهزاد نسخه ای نفیس به شمار می رود. نگاره نبرد سپاهیان تیمور با سپاهیان فرج یکی از نگاره های کتاب مذکور است. هدف پژوهش حاضر بررسي مفهوم و نماد رنگ در این نگاره بوده و در پی پاسخ به این پرسش اساسی که رنگ در نگاره هاي اسلامي چه ويژگي هايي دارد و جايگاه آن در نگارگري چيست؟ انجام یافته است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده و شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانه ای است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که عنصر رنگ جايگاه ويژه اي در هنر نگارگري ايراني دارد و از آنجا که رنگ مؤثرترين و برجسته ترين وجه تصاوير حسي و توصيفات تجسمي است و نگارگر ايراني آثار خود را بدون توجه به مفاهيم الهي مصور نمي کرده است. در نگاره نبرد سپاهیان تیمور با سپاهیان فرج که دارای ساختار هندسی بر پایه خطوط مورب بوده، رنگ ها به دو گروه سرد و گرم تقسيم شده كه ميزان استفاده از هر دو نسبتاً يكسان است. هر طيف رنگي مفهوم خاص خود را دارد كه با توجه به اين مفاهيم نگارگر از اين رنگ ها بهره برده است.

چکیده انگلیسی :

Timuri's Zafarnameh is a praiseworthy book about the biography and battles of Amir Timur Gorkani. Zafarnameh 935 AH, which was executed at the beginning of Shah Tehamasb's Safavid reign, is considered an exquisite copy with 24 illustrations attributed to Kamaluddin Behzad. The picture of the battle between the troops of Timur and the troops of Faraj is one of the pictures of the mentioned book. The purpose of the current research is to investigate the concept and symbol of color in this painting and to answer the basic question of what are the characteristics of color in Islamic paintings and what is its place in painting? done The research method is descriptive-analytical and it is the method of collecting library information. The results of the research indicate that the element of color has a special place in the art of Iranian painting, and since color is the most effective and prominent aspect of sensory images and visual descriptions, Iranian painters did not illustrate their works without paying attention to divine concepts. Is. In the image of the battle between Timur's troops and Faraj's troops, which has a geometric structure based on diagonal lines, the colors are divided into two groups, cold and warm, and the amount of use of both is relatively the same. Each color spectrum has its own concept, which the painter has used these colors according to these concepts.

موضوع : مقاله علمی پژوهشی - فرهنگ و هنر اسلامی(پژوهش در فرهنگ و هنر، هنر اسلامی، فلسفه هنر
کلمات کلیدی : نبرد سپاهیان تیمور با سپاهیان فرج، ظفرنامه تیموری، رنگ
کلمات کلیدی انگلیسی: Battle of Timur's troops with Faraj's troops, Timurid Zafarnameh, Rang
مراجع :
ابراهيمي پور، مريم. (1391). بينش فلسفي ايرانيان درباره نور و تجسم آن در نگارگري. دو فصلنامه پيكره، ش2. صص 7-18. اپهام پوپ، آرتور. (1378). سير و صور نقاشي ايران. ترجمه يعقوب آژند. تهران: مولي. احمديان، ليلا. (1381). بررسي عنصر رنگ و جلوه هاي آن در شاهنامه فردوسي. پاياننامه كارشناسي ارشد دانشگاه شيراز. بلخاري قهي، حسن. (1384). مباني عرفاني هنر و معماري اسلامي. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنراسلامي. پیرس، چارلز. (1397). نشانه شناسی کاربردی. ترجمه فروزان سجودی. تهران: علم. خوش نظر، رحيم و محمدعلي رجبي. (1388). نور و رنگ در نگارگري ايراني و معماري اسلامي. كتاب ماه هنر، ش127. صص 70-77. رجبي، زينب و حسنعلي پورمند. (1398). تحليل نگاره يوسف و زليخا اثر کمال الدين بهزاد براساس نظريه ترامتنيت ژرار ژنت. فصلنامه علمي كيمياي هنر. سال هشتم. ش 32. صص 77-95. شادقزويني، پريسا. (1382). ويژگي هاي كلي هنراسلامي در سه شاخه هنري خوشنويسي، تذهيب و نگارگري با نگاه غيب و شهود. فصلنامه مدرس هنر، ش3. صص 61-72. شوالیه، ژان و آلن گربران. (1388). فرهنگ نمادها. چاپ دوم. تهران: جیحون عناقه، عبدالرحيم. (1391). تجلي عرفان در معماري مسجد. فصلنامه تخصصي عرفان اسلامي. سال نهم، ش 33. قرشي، باقرشريف. (1409). حياه الامام زين الهابدين (ع): دراسه و تحليل، دارالكتاب الاسلامي. كبري، نجم الدين احمدبن عمر. (1957). فوائح الجمال و فواتح الجلال. تصحيح توسط فريتز ماير. آلمان: فرانتزشتانيز ويسبادن. كوپر، جي. سي. (1379). فرهنگ مصور نمادهاي سنتي. تهران: فرشاد. كوپر، جي. سي. (1380). فرهنگ مصور نمادهاي سنتي. تهران: فرشاد. کزازی، میرجلال الدین. (1376). رویا، حماسه، اسطوره. تهران: مرکز. گري، بازيل. (1369). نقاشي ايراني. ترجمه عربعلي شروه. تهران: عصر جديد. لوشر، ماكس. (1373). روانشناسي رنگ ها. تهران: مترجم. مددپور، محمد. (1390). حكمت انسي و زيبايي شناسي عرفاني هنراسلامي. تهران: سوره مهر. موريسن و ديگران. (1380). تاريخ ادبيات ايران از آغاز تا امروز. ترجمه يعقوب آژند. تهران: گستره. نصر، سيدحسين. (1356). ايران پل فيروزه. تهران: وزارت اطلاعات و جهانگردي. نصر، سيدحسين. (1370). جاودانگي و هنر. تهران: برگ. نصر، سيدحسين. (1389). هنر و معنويت اسلامي. ترجمه رحيم قاسميان. تهران: حكمت. هانت، رولاند. (1378). هفت كليد رنگ درماني. تهران: جمال الحق. Jung, C.G. 1971. PsychoiogicalTypes. Translated by Richard Francis Carrington Hull, Helton Godwin Baynes, Routledge and K. Paul.

---

تعداد بازدید از مقاله : 628
تعداد دانلود فایل : 131