جستارنامه فرهنگ و هنر اسلامی (فارسی - انگلیسی)
Journal of Islamic Art and Culture (En - Fa)

:: مقاله مرتبط با : دوره اول-شماره اول-پاییز 1401

Investigating the position of the sun symbol in mystical poems and its influence on handicrafts of Meybod city




نویسندگان :
شیوا زارع1،
دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد1
تعداد صفحات : 12
چکیده :

خورشید یکی از عناصری است که در گذشته مورد پرستش بوده و با آمدن دین یکتاپرستی، مورد تکریم و احترام مردم قرارگرفته‌است.در قران کریم بارها و بارها خداوند با الفاظی مانند نور آسمان‌ها و زمین، معرفی شده‌است. بنا بر این توصیفات،خورشید در عرفان به عنوان هدایت‌گر و روشن‌کننده معرفی می‌شود که سالک را با نور خود به سمت حق هدایت می‌کند و به کمال می‌رساند. از سویی هرچیزی که در برابر خورشید قرار می‌گیرد از سایه و متعلقات دنیوی تهی می‌گردد و سراسر وجودش پر از نور می‌شود؛درنتیجه به اصل وحدت می‌رسد و ذره ذره وجودش پر از نور الهی می‌گردد.از طرف دیگر، نقوش خورشید توسط انسان‌های اولیه روی دیوارهای غار به تصویر کشیده‌شده‌است. با گذشت زمان و پیشرفته‌تر شدن شرایط زندگی، این نقوش روی ظروف سفالی یا فلزی و سایر صنایع دستی نقش می‌گرفتند. نقش مذکور در گذر زمان و بنابر حسب تغییرات سیاسی و فرهنگی هر منطقه، تغییراتی پیدا کرده‌است. نماد خورشید در صنایع دستی از اعتقادات و آیین‌های آدمی به دور نبوده‌است. این پژوهش در پی پاسخ به پرسش «آیا شباهتی بین نقش خورشید در ادبیات عرفانی و صنایع دستی میبد وجود دارد؟» باروش توصیفی_تحلیلی برآمد و به این نتیجه رسیدیم که همه معانی عرفانی نماد خورشید را در صنایع دستی شهرستان میبد می‌توان دید. نماد خورشید در صنایع دستی میبد، معانی عرفانی زیادی چون وحدت، هدایت‌گری و کمال‌جویی را به بیننده منتقل می کند.



چکیده انگلیسی :

The sun is one of the elements that has been worshiped in the past and has been honored and respected by people with the advent of monotheism. According to these descriptions, the sun is introduced in mysticism as a guide and enlightener that guides the seeker towards the truth with its light and brings it to perfection. On the one hand, everything that is placed in front of the sun is emptied of shadows and worldly belongings and its entire being is filled with light; as a result, it reaches the principle of unity and every bit of its being is filled with divine light. The cave is depicted. With the passing of time and the improvement of living conditions, these motifs were printed on pottery or metal vessels and other handicrafts. The mentioned role has changed over time and according to the political and cultural changes of each region. The symbol of the sun in crafts has not been far from human beliefs and rituals. This research seeks to answer the question "Is there a similarity between the role of the sun in mystical literature and handicrafts?" Baroosh came out descriptive-analytical and came to the conclusion that all the mystical meanings of the sun symbol can be seen in the handicrafts of Meybod city. The symbol of the sun in handicrafts conveys to the viewer many mystical meanings such as unity, guidance and perfectionism.



موضوع : مقاله علمی پژوهشی - فرهنگ و هنر اسلامی(طراحی، طراحی فرش و پارچه
کلمات کلیدی : نقش خورشید، صنایع دستی، شعر عارفانه، میبد
کلمات کلیدی انگلیسی: The role of the sun, handicrafts, mystical poetry,Meybod
مراجع :
بختورتاش، نصرت الله، (1386) ، نشان راز آمیز، تهران: آرتامیس _____________(1356)گردونه خورشید یا گردونه مهر، مؤسسه مطبوعاتی عطائی: تهران بسیسو، عبدالرحمن، (1999)،قصیده القناع فی الشعر العربی المعاصر، بیروت:الموسسه العربیه اللدراسات و النشر پورنامداریان، تقی، (1364)، رمز و داستان‌های رمزی، تهران،: انتشارات علمی و فرهنگی پویا، سید عبدالعظیم،(1371)، سیمای باستانی شهر میبد، یزد: دانشگاه آزاد اسلامی واحد میبد خزائی، محمد، (1381)، هزار نقش، تهران: مؤسسه مطالعات هنر اسلامی ________،(1381)، نمادگرایی در هنر اسلامی، تأویل نمادین نقش در هنر ایران مجموعه مقالات اولین همایش هنر اسلامی، تهران: مؤسسه مطالعات هنر اسلامی دوبوكور، مونيك، (1373)، رمزهاي زنده ي جان، تهران: نشر مركز سهروردی، شهاب‌الدین یحیی، (1374)، صفير سيمرغ، تهران: مولي شوالیه، ژان و آلن گرابران، (1378) ،فرهنگ نمادها، ترجمه سودابه فضایلی، تهران:جیحون عطار نیشابوری،فریدالدین محمدبن ابراهیم، (1388) ، منطق الطیر، به تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی، چاپ پنجم،تهران: سخن كزازي، ميرجلال الدين،( 1368 )، از گونه اي ديگر، تهران: مركز گیرشمن، رمان،( 1371)، هنر ایران در دوران ماد و هخامنشی، ترجمه عیسی بهنام، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی: تهران مکی نژاد، مهدی،(1385)، گزیده آثار استاد اصغر شعرباف، گره و کاربندی ، تهران: انتشارات فرهنگستان هنر ملک زاده(بیانی)، ملکه ،(1363 )، تاریخ مهر در ایران، تهران: یزدان مولوي، جلال الدين، (1381)، فیه ما فیه، بر اساس نسخه استاد فروزانفر به کوشش زینب یزدانی، تهران: عطار ___________، (1378)، مثنوي معنوي، تهران: نشر محمد ميبدي، ابوالفضل رشيد الدين، (1357)،كشف الاسرار و عده الابرار، به سـعي و اهتمـام علـي اصغر حكمت، چاپ سوم، تهران: امیرکبیر محمدی اردکانی، جواد علی،(1386)،«پژوهشی در زیلو یزد»، تهران: فرهنگستان هنر هوهنه گر، آلفرد، ( 1373)، نمادها و نشانه‌ها، ترجمه ي علي صلح جو، چاپ چهارم، تهـران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ب)مقالات: حسینی، سید هاشم،( 1390)،«کاربرد تزیینی و مفهومی شمسه در مجموعه شیخ صفی الدین اردبیلی»، فصلنامه مطالعات هنر اسلامی، شماره 14 ،صص 7 –24 لعل بخش، پدرام، ( 1393)،«بررسی تطبیقی پرندگان وصورخیال مرتبط با آنان در منطق الطیر عطار و انجمن مرغان چاسر»، پژوهش ادبیات معاصر جهان. دوره 19 ،شماره2 ،صص 208ـ191. مجرد تاکستانی ، اردشیر،(1386)« اصلاحات هنری شمسه کلیات شمس» ، نامه بهارستان، سال هشتم و نهم، شماره ۸۷، ص۵۲۲. محبی، حمیدرضا و محمد تقی آشوری،(1384)،« نماد و نشانه در نقش پردازی زیلوهای تاریخی طرح محرابی (صف) میبد»،نشریه گلجام، زمستان شماره ۱، صص66-42 میرخلیلی، سید محمد جواد،(1390)،«فرهنگ مردم ایران»، فصلنامه فرهنگ مردم ایران، بهار شماره 24، صص109_91
تعداد بازدید از مقاله : 292
تعداد دانلود فایل : 183

تصویر جلد


سایر شماره ها

دوره اول - شماره پنجم (پاییز 1401) دوره اول - شماره چهارم (پاییز 1401) دور چهارم - شماره اول (تابستان 1403) دوره اول - شماره سوم (پاییز 1401) دوره اول - شماره دوم (پاییز 1401) دوره اول - شماره اول (پاییز 1401) دوره دوم - شماره اول (تابستان 1402) دوره سوم - شماره اول (زمستان 1402)

مقالات پر بازدید