جستارنامه فرهنگ و هنر اسلامی (فارسی - انگلیسی)
Journal of Islamic Art and Culture (En - Fa)

:: مقاله مرتبط با : دوره دوم - شماره اول

Identification of the evolution of mythological motifs in Iranian carpets in interaction with the art of the Orient




نویسندگان :
پرناز گودرزپروری1،
دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی(مسئول)1
تعداد صفحات : 9
چکیده :

اسطوره بخشی از ارزش های فرهنگی هر جامعه هستند و اسطوره وآیین را باید به مثابه ارزش های فرهنگی داوری كرد. در جوامع ابتدایی اسطوره را بازیگر حقیقت مطلق قلمداد می کردند زیرا باور بر این بود که اسطوره راوی تاریخی مقدس ست. از دیرباز، هنر بومی بستری مناسب برای ظهور نمادین اسطوره بوده است و در هم تنیدگی هنر و اسطوره آنگاه اهمیت خود را هویدا می سازد که از پس درک وشناخت اسطوره های مختلف، پژوهشگران به این واقعیت دست یازیده اند که مفاهیم اسطوره ای، جایگاه خویش را در اركان، مبانی و اصول كاركردهای هنری تحکیم نموده اند. در اندیشه اسطوره ای هنر شرقی ، همه نشانه ها دارای یک قدرت جادویی هستند که بشر همواره در تلاش بوده است تا از طریق ترکیب یا تکرار این نشانه ها که ریشه در اعتقاد راسخ به آنها دارد، به آن دست یابد. در میان هنرهای بومی ایران زمین، موضوع فرش ایرانی را می توان یکی از زمینه های شاخص برای بروز و تداعی نقوش اسطوره ای نامید. پژوهش پیش رو می کوشد با نگرشی بر سیر تحول نقوش اسطوره محور در فرش ایرانی، به ویژه در دوران ایلخانی و تیموری، تعامل متقابل هنرمندان ایران زمین و مشرق زمین را مرور و تحلیل نماید. بر این اساس با تحلیل نشانه شناختی تصاویر باقی مانده از فرشهای مربوط به این سلسله ها ، نقوش اسطوره ای منبعث از باورهایی آیینی چینی و ایرانی مورد بررسی قرار می گیرد. در برخی موارد به دلیل فقدان آثار فرش به جا مانده از آن دوران، ناگزیز از آثار هنر تجسمی مربوط به آن زمان مورد بهره برداری قرار می گیرد. تلفیق نفوذ باورهای آیین اسلام در هنر فرش ایرانی و نفوذ سیاسی ناشی از حمله مغول، هدف اصلی پژوهش در تفسیر نمادهای اسطوره های فرش ایرانی ست. دوره های یاد شده به دلیل دیدگاه های بنیانگذاران آنها، که متاثر از نگرشهای مغولان و اندیشه های مسلمان بودند ، تلفیقی از نظامهای ارزشی متفاوت و همچنین مشتمل بر تغییرات سیاسی و مذهبی قابل توجهی بود. سیرتحول سبک هنری در دوره تیموری که رد پای آن حتی دردورات صفوی نیز به چشم میخورد، منجر به شکوفایی هنر فرش نیز گردید. بررسیها نشان می دهد اصالت نقوش اسطوره ای ایرانی با الهام از الگوهای ساسانی و اسلامی همواره بر نقوش متاثر از هنر مشرق زمین ارجحیت داشته است.



چکیده انگلیسی :

Myths are part of the cultural values of every society, and myths and rituals should be judged as cultural values. In primitive societies, myth was considered as the actor of absolute truth because it was believed that myth is a sacred historical narrator. For a long time, indigenous art has been a suitable platform for the symbolic emergence of myth, and the interweaving of art and myth shows its importance, after understanding and understanding different myths, researchers have come to the fact that mythological concepts have their place. have consolidated in the pillars, foundations and principles of artistic functions. In the mythological thought of Eastern art, all signs have a magical power that mankind has always tried to achieve through the combination or repetition of these signs, which is rooted in a firm belief in them. Among the native arts of Iran, the topic of Iranian carpets can be called one of the prominent fields for the emergence and association of mythological motifs. The upcoming research tries to review and analyze the mutual interaction of the artists of Iran and the Orient with an attitude on the evolution of myth-oriented motifs in Iranian carpets, especially during the Ilkhanid and Timurid eras. Based on this, with the semiotic analysis of the remaining images of the carpets related to these dynasties, mythological motifs originating from Chinese and Iranian religious beliefs are investigated. In some cases, due to the lack of carpet works left from that era, visual art works related to that time are used. Combining the influence of Islamic beliefs in Iranian carpet art and the political influence caused by the Mongol invasion is the main goal of the research in the interpretation of the symbols of Iranian carpet myths. Due to the views of their founders, who were influenced by the views of the Mongols and Muslim thoughts, the mentioned periods were a combination of different value systems and also included significant political and religious changes. The evolution of the artistic style in the Timurid period, whose traces can be seen even in the Safavid period, led to the flourishing of carpet art. Studies show that the authenticity of Iranian mythological motifs inspired by Sassanid and Islamic patterns has always been preferred over the motifs influenced by the art of the East.



موضوع : مقاله علمی پژوهشی - فرهنگ و هنر اسلامی(طراحی، طراحی فرش و پارچه
کلمات کلیدی : فرش ایرانی، اسطوره، تعامل فرهنگی، تیموریان، ایلخانیان
کلمات کلیدی انگلیسی: Iranian carpet, myth, cultural interaction, Timurids, Ilkhanids
مراجع :
آموزگار ، ژاله ، تاریخ اساطیرى ایران، تهران ، سمت ، 1376 آیت اللهى . حبیب الله ، مبانى نظرى هنرهاى تجسمى ، تهران ، سمت، 1376 اداوردز، سسیل، قالى ایران، مهین دخت صبا، تهران فرهنگسا، 1368 الیاده، میرچا،”اسطوره ، رویا ، راز ، 1959” ، رویا منجم ، تهران ، فکر روز ، 1374 بارت ، رولان، اسطوره امروز ، شیرین دخت دقیقیان ، تهران ، مرکز ، 1375 بهار ، مهرداد، از اسطوره تا تاریخ، تهران ، چشمه ، 1377پرهام،سیروس،دستباف هاى عشایرى فارس، جلد1 جلد2، تهران، امیرکبیر،1371 پرهام ، سیروس ، شاهکارهاى فرشبافى فارس ، تهران ، سروش ، 1375 پرهام، سیروس، نماد” فرش دستباف ایران” ، سال6 ، بهار 1379 ، شماره18 ،ص31 پوپ آرتورابهام، شاهکارهاى هنر ایران، اقتباس دکتر ناتل خانلرى ، تهران، شرکت انتشارات علمى و فرهنگى ، 1380 تناولى ، پرویز . قالیچه هاى شیرى فارس، تهران : دانشگاه تهران ، 2536 حسن بیگی، محمد،”قالى حیثیت هنر ایران”، ماهنامه گردش، شماره5و6 بهار1371 حصوری، علی، مبانى طراحى سنتى ایران . تهران : چشمه ، 1381 حصورى ، على ، نماد چیست ، ”فرش دستباف ایران” ، سال 6 ، بهار 1379، شماره 18، ص 34 ژوله، تورج، پژوهشى در فرش ایران ، تهران ، یساولى ، 1381 ستارى ، جلال ، اسطوره در جهان امروز ، تهران ، مرکز ، 1376 ضمیران ، محمد ، گذار از جهان اسطوره به فلسفه ، تهران، هرمس ، 1379
تعداد بازدید از مقاله : 177
تعداد دانلود فایل : 65

تصویر جلد


سایر شماره ها

دوره اول - شماره پنجم (پاییز 1401) دوره اول - شماره چهارم (پاییز 1401) دور چهارم - شماره اول (تابستان 1403) دوره اول - شماره سوم (پاییز 1401) دوره اول - شماره دوم (پاییز 1401) دوره اول - شماره اول (پاییز 1401) دوره دوم - شماره اول (تابستان 1402) دوره سوم - شماره اول (زمستان 1402)

مقالات پر بازدید